Site menu
Login form
Calendar
«  April 2008  »
SuMoTuWeThFrSa
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930
Αναζήτηση
Wednesday, 2024-04-24, 8:22 PM
Welcome Гость | RSS

Studio εφαρμογές
Main » 2008 » April » 28 » Η τέχνη του panning
Η τέχνη του panning
8:27 AM
Η τέχνη του panning
  
   Το panning, η δημιουργία μιας σωστής στερεοφωνικής εικόνας είναι μια από τις πιο υποτιμημένες εργασίες στη μείξη ενός κομματιού. Οι περισσότεροι μουσικοί δεν έχουν καταλάβει ότι πρόκειται γιο μία από τις θεμελιώδεις αρχές της ηχοληψίας. Ωστόσο, με τη σωστή τοποθέτηση των ήχων στη στερεοφωνική εικόνα μπορούμε να μετατρέψουμε ένα άψυχο κομμάτι σε ένα πλούσιο και ελκυστικό ηχητικό σύνολο. Ίσως να ακούγεται υπερβολικό ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μονό με την απλή μετατόπιση ενός ήχου στο τάδε ή στο δείνα ηχείο, αλλά πιστέψτε μας είναι πολύ σημαντικό.
   Διαθέτουμε δυο αυτιά και ζούμε σε έναν στερεοφωνικό κόσμο. Η ικανότητα μας να ξεχωρίζουμε την κατεύθυνση από την οποία έρχεται ένας ήχος μας βοηθά σε κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας να αντιληφθούμε τον περιβάλλοντα χώρο. Αυτή η πολυδιάστατη αντίληψη είναι που κάνει τον κόσμο μας πιο ενδιαφέροντα και διασκεδαστηκό.
   Με το panning μπορούμε να προσομοιώσουμε αληθινούς χώρους και ηχητικές εικόνες με την τοποθέτηση ήχων σε ένα στερεοφωνικό πεδίο Φυσικά, ο απόλυτος ρεαλισμός μπορεί να επιτευχθεί από πολύ ενδιαφέρουσες τεχνολογίες του ήχου surround, αλλά προς το παρόν θα παραμείνουμε στη στερεοφωνία.
   Πρώτα θα ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στο πώς πρέπει να ρυθμίσουμε σωστά τα ηχεία μας προτού προχωρήσουμε στην περιγραφή του πως λειτουργούν το αυτιά μας και πως μπορούν να ξεχωρίζουν την κατεύθυνση των ήχων. Μετά θα ασχοληθούμε με μετρικούς κανόνες του panning -τους οποίους θα σας προτρέψουμε να παραβιάσετε - συμπεριλαμβανημένων των διάφορων νόμων του panning που το πρόγραμμά σας μάλλον σας παρέχει ήδη. Θα μάθετε ποιοι είναι αυτοί και πώς πρέπει να τους χρησιμοποιείτε. Τέλος θα σας δείξουμε πώς να οραματίζεστε την ηχητική εικόνα του κομματιού σας, θα δούμε κάποιες από τις δημιουργικές εφαρμογές του panning και θα σας βοηθήσουμε να απλοποιήσετε την όλη διαδικασία.
           Τοποθέτηση ηχείων
   Υπάρχουν κάποιοι πολύ ξεκάθαροι κανόνες για τη σωστή τοποθέτηση στερεοφωνικών ηχείων σε σχέση με τον ακροατή αλλά και μεταξύ τους. Είναι πολύ σημαντικό να είστε όσο πιο κοντά τους γίνεται ώστε να μπορέσετε να ακούσετε μια πιστή αναπαραγωγή της στερεοφωνικής εικόνας και ταυ panning που εφαρμόζετε.
   Τα δύο ηχεία και το κεφάλι σας πρέπει να σχηματίσουν ένα ισοσκελές τρίγωνο, με την απόστασή σας από τα καθένα να είναι φυσικά... ίση. Τα ηχεία πρέπει να έχουν τουλάχιστον ένα μέτρο απόσταση μεταξύ τους και κατά προτίμηση με τα tweeters στο ύψος των αυτιών ή των ματιών σας.   
   Δεν πρόκειται για κάτι πολύπλοκο και δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να μην τα τοποθετήσετε σωστά.
           Πώς λειτουργεί το αυτί:
     Η αντίληψη της κατεύθυνσης
   Ώρα για ένα γρήγορο μάθημα! Όπως ξέρουμε, τα αυτιά μας είναι πολύ ευαίσθητα όργανα που έχουν τη δυνατότητα να μετατρέπουν τα ηχητικά κύματα σε μηνύματα που ο εγκέφαλός μας μπορεί να κατανοήσει. Υπάρχουν διάφορα στάδια σε αυτήν τη διαδικασία.
   Το εξωτερικό αυτί δουλεύει ως ένας συλλέκτης που μαζεύει τον ήχο από τον αέρα και τον διοχετεύει προς το εσωτερικό τμήμα του και στα τύμπανα. Από εδώ οδηγούμαστε στην κοιλότητα του μέσου ωτός. Το τύμπανο είναι συνδεδεμένο με τρία μικρά οστά, τη σφύρα, τον άκμονα και τον αναβολέα. Αυτά τα οστά μεταφέρουν τις δονήσεις του τυμπάνου προς τον κοχλία. Από αυτό το σημείο μεταφερόμαστε στα βάθη του αυτιού. Το σημαντικότερο μέρας του είναι ο κοχλίας - ένας θύλακας σε σχήμα σαλιγκαριού γεμάτος υγρό. Τα εσωτερικά τοιχώματά του είναι καλυμμένα από τριχίδια που μεταδίδουν σήματα στον εγκέφαλο μέσω του ακουστικού νεύρου.
     Ακούγοντας σωστά
   Έτσι ακούμε, αλλά πώς καταλαβαίνουμε από πού έρχεται κάθε ήχος; Ένας υγιής άνθρωπος έχει δύο αυτιά που λειτουργούν ταυτόχρονα για να μεταδίδουν ηχητικές πληροφορίες στον εγκέφαλο. Υπάρχει ένας πολύ καλός λόγος που βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους, μας βοηθούν να καταλάβουμε τη θέση μιας ηχητικής πηγής.
   Αν ένας ήχος έρχεται από κάποιο σημείο ακριβώς μπροστά σας, τα ηχητικά σήματα φτάνουν στα αυτιά σας την ίδια στιγμή και με την ίδια ένταση. Αφού δεν υπάρχει διαφορά έντασης και χρόνου μεταξύ τους, ο εγκέφαλος συμπεραίνει ότι η πηγή είναι μπροστά σας.
   Όμως, αν κάποιος ήχος έρχεται από το αριστερά σας, τα πράγματα αλλάζουν. Θα υπάρχουν αρκετές διαφορές στον ήχο που φτάνει από τα αριστερά και σε αυτόν από τα δεξιά. Αυτές οι διαφορές «ευθύνονται» για τη θέση των αυτιών μας σε διαφορετικές πλευρές του κεφαλιού.
   Τα ηχητικά κύματα φτάνουν ανέπαφα στο αριστερό αυτί, όμως για να φτάσουν στο δεξιό πρέπει να ταξιδέψουν περισσότερο και έτσι δημιουργείται μια μικρή καθυστέρηση μεταξύ των δύο πλευρών.
Το κεφάλι μας επίσης απορροφά και ηχητική ενέργεια, κάτι που σημαίνει ότι ένα ποσοστό των υψηλών συχνοτήτων θα χαθεί προτού φτάσει στο δεξιό αυτί.
   Τα ηχητικά κύματα υψηλής συχνότητας είναι λιγότερα ισχυρά από αυτά της χαμηλής, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να παρακάμψουν το κεφάλι μας. Τέλος (και σημαντικότερο από όλα), ο ήχος στο δεξιό αυτί θα έχει με χαμηλότερη ένταση.
Τώρα μπορείτε να καταλάβετε πώς η χρονική υστέρηση χρησιμοποιείται για τη δημιουργία “χωρικών” εφέ και γιατί οι χαμηλές συχνότητες είναι λιγότερο ευθύγραμμες από τις μεσαίες και τις υψηλές. Τέλος, μπορούμε να καταλάβουμε πώς ένα ζευγάρι ηχείων μπορεί να “πει” στον εγκέφαλό μας από πού έρχεται κάθε ήχος.
 
Οι κανόνες του panning

Όπως με καθετί άλλο στην ηχοληψία, υπάρχουν αρκετοί κανόνες για το panning που άντεξαν στο χρόνο και Θα σας βοηθήσουν να δημιουργήσετε μια συμπαγή, επαγγελματική μείξη.

 Γενικά, το μπάσο πρέπει να βρεθεί ακριβώς στο κέντρο. Επειδή είναι ένα από τα ισχυρότερα στοιχεία του ρυθμού ενός κομματιού, πρέπει να το εκμεταλλευτούμε στο μέγιστο.

 Στη συνέχεια, υπάρχει το θέμα ότι οι χαμηλές συχνότητες είναι λιγότερο ευθύγραμμες από τις μεσαίες και τις υψηλές, οπότε η τοποθέτησή τους στα άκρα δεν έχει νόημα - αν και μπορούμε ναι καταλάβουμε την απουσία τους από το ένα ηχείο. Μια άλλη ισχυρή δύναμη, η μπότα, τοποθετείται και αυτή στο κέντρο. Βέβαια, αυτό εξαρτάται και από τον τρόπο που  «απλώνετε» ένα drum kit στα ηχεία ή αν το τοποθετείτε ολόκληρο σε ένα σημείο. Τα επιμέρους όργανα των ντραμς συνήθως τοποθετούνται με τη σειρά που τα βλέπουμε μπροστά από τον ντράμερ.

Τέλος, τα φωνητικά - ένα σημαντικό στοιχείο στα περισσότερα κομμάτια - τοποθετούνται και αυτά σχεδόν πάντα στο κέντρο.
Ακολουθώντας αυτές τις απλές οδηγίες θα μπορέσετε να κάνετε μια καλή αρχή στην προσπάθεια σας να μοιράσετε τα όργανα στην ηχητική εικόνα. Αλλά οι κανόνες υπάρχουν για να τους παραβιάζουμε και τίποτε δεν σας εμποδίζει να κάνετε κάτι με τον τρόπο που σας αρέσει, αρκεί βέβαια αυτός να παράγει το αποτέλεσμα που αναζητάτε.
  
Το διάγραμμα της στερεοφωνικής εικόνας
 

    Ιδού ένα παράδειγμα. Το εύρος κάθε οργάνου δηλώνεται με το μέγεθος κάθε πλαισίου και η θέση του αντιστοιχεί στο panning. Τίποτε δεν είναι απαράβατος κανόνας, βέβαια: το panning είναι περισσότερο τέχνη παρά επιστήμη.

 

Είναι ο νόμος

  

 Ο νόμος του panning, ο τρόπος που ένας μίκτης διαχειρίζεται τα σήματα όταν αυτά μετατοπίζονται στην ηχητική εικόνα, μπορεί να αποτελέσει ένα περίπλοκο θέμα για συζήτηση, ωστόσο κατά βάθος πρόκειται γιο κάτι πολύ απλό.
Αν τοποθετήσετε ένα σήμα πλήρως δεξιά ή αριστερά, αυτό θα βγαίνει από το συγκεκριμένο ηχείο με την ένταση που ορίζει το fader του καναλιού. Όμως, όταν το ίδιο σήμα τοποθετηθεί στο κέντρο της εικόνας - δηλαδή «βγαίνει» και από τα δύο ηχεία αντί από το ένα μόνο - η ακουστική ενέργεια στο χώρο διπλασιάζεται. Το αποτέλεσμα στη συνολική ένταση είναι μια αύξηση κατά 3dΒ σε σχέση με την ένταση που θα είχε ο ήχος στο ένα ηχείο μόνο. Αυτό είναι πρόβλημα, διότι σημαίνει ότι το σήμα θα ακούγεται δυνατότερο όταν βρίσκεται στο κέντρο και όχι δεξιά ή αριστερά.

 Εδώ κάνει την εμφάνισή του ο νόμος του panning, η πιο απλή εκδοχή του οποίου είναι το «-3dΒ». Αυτό σημαίνει ότι η κεντρική θέση του pan ρίχνει το σήμα κατά 3dΒ σε σχέση με τις δεξιές ή αριστερές θέσεις. Φυσικά, δεν πρόκειται για μια αδέξια αυξομείωση έντασης όταν μετακινούμε το pan pot από τα δεξιά προς τα αριστερά, αλλά για μια ιδιαίτερα ισορροπημένη μετάβαση με ομαλή αυξομείωση. Ενώ το -3dΒ είναι ο συνηθέστερος νόμος. υπάρχουν και άλλοι όπως οι 0dΒ, -4,5dΒ και -6dΒ. Ο νόμος του ΟdΒ δεν επεμβαίνει καθόλου στο κεντρικό σήμα. Το -6dΒ χρησιμοποιείται όταν είναι σημαντική η συμβατότητα της μείξης με μονοφωνικά συστήματα αναπαραγωγής, ισορροπώντας με την ενίσχυση +6dΒ που προκύπτει από το συνδυασμό των δύο καναλιών σε mono. Τέλος, το -4,5dΒ αποτελεί έναν καλό συνδυασμό των νόμων - 3 και -6dΒ.

 Τα περισσότερα sequencers διαθέτουν στις ρυθμίσεις τους επιλογές που λαμβάνουν υπόψη τους νόμους του panning

Χρησιμοποιήστε το panning για...

Εντυπωσιασμό
Διευρύνοντας π περιορίζοντας την εικόνα ενός κομματιού σε συγκεκριμένες στιγμές, μπορείτε να εντυπωσιάσετε τον ακροατή. Για παράδειγμα, τραβώντας όλα τα όργανα προς το κέντρο όταν παίζουν το κουπλέ και μεταφέροντας τα πάλι πίσω στα ρεφρέν, Θα δώσετε περισσότερη βαρύτητα εκεί όπου πρέπει και όταν πρέπει. Ανάλογα, κατά το breakdown ενός κομματιού είναι καλό να περιορίσετε τη στερεοφωνία για μεγαλύτερο αντίκτυπο.

Απόσταση
Η τοποθέτηση ενός οργάνου μπορεί να αλλάζει την αίσθηση της απόστασης του όχι από τα άκρα αλλά από το προσκήνιο. Το drum kit για παράδειγμα αν «απλωθεί» στη στερεοφωνική εικόνα θα ακούγεται σαν να έχετε το κεφάλι σας μπροστά από αυτό. Εναλλακτικά, αν το τοποθετήσετε σε μια στενότερη περιοχή της εικόνας θα νομίζετε ότι στέκεστε μερικά μέτρα μακριά από αυτό.
Η θέση των ντραμς στη ηχητική εικόνα επηρεάζει πάρα πολύ την στάση από την οποία το αυτί αντιλαμβάνεται  ότι προέρχεται ο ήχος τους.

Ειδικά εφέ

Μπορείτε να κάνετε πολύ περισσότερα με το panning εκτός από την τοποθέτηση των ήχων. Χρησιμοποιώντας τη λειτουργία automation ενός sequencer - μπορείτε να βάλετε όργανα και φωνές να «πετούν» δεξιά και αριστερό, δημιουργώντας ένα εφέ περιστρεφόμενου ηχείου. Ένα άλλο κόλπο είναι να κάνετε automation σε ένα κανάλι return ενός εφέ. Έτσι, το αυθεντικό όργανο θα μένει σταθερό, ενώ η υγρή εκδοχή του θα πηγαινοέρχεται αριστερά και δεξιά.

Διαχωρισμό
Ο διαχωρισμός κάθε οργάνου στη μείξη είναι περισσότερο δουλειά ενός EQ αλλά όταν έχετε να κάνετε με μια συνθέτη μείξη ή με πολλά όργανα που καταλαμβάνουν την ίδια συχνοτική περιοχή το panning είναι πολύτιμο. Ο εγκέφαλος του ακροατή μπορεί ευκολότερα να ξεχωρίζει τα όργανα που είναι τοποθετημένα σε διαφορετικές πλευρές παρά αυτά που είναι συγκεντρωμένα στη μέση. Να θυμάστε όμως ότι το κομμάτι πρέπει να ακούγεται καθαρά τόσο σε στερεοφωνικό, όσο και σε μονοφωνικό σύστημα.

  

 
 
 
Ο ντράμερ κάθεται στο βάθος όχι επειδή είναι άσχημος...

 Όταν προσπαθείτε να τοποθετήσετε ένα σύνολο οργάνων σε μια στερεοφωνική εικόνα, βοηθά πολύ να την οραματιστείτε. Γι’ αυτό, καθίστε πίσω στο στούντηό σας, κλείστε τα μάτια και σχηματίστε στο μυαλό σας τη σκηνή στην οποία θα παίζει τα κομμάτι σας. Τοποθετήστε κάθε όργανο του κομματιού σας στη θέση όπου θα στεκόταν ο αντίστοιχος μουσικός πάνω στη σκηνή. Μετά, προσπαθήστε να μεταφέρετε αυτήν την εικόνα στην κονσόλα σας. Το «δεξιά» και το «αριστερά» μεταφράζονται σε panning, ενώ το «μπροστά» και το «πίσω» σε ένταση και reverb - δυνατά και καθαρά μπροστά και χαμηλά και υγρά πίσω. Στο σχήμα που ακολουθεί έχουμε χρωματίσει κάθε όργανο με τρόπο που σας επιτρέπει να δείτε τις διαφορές έντασης.
Αυτή η απλή τεχνική μπορεί να σας βοηθήσει πολύ να μετατρέψετε αυτό που ακούτε και βλέπετε στο μυαλό σας σε αυτό που βγαίνει από τα ηχεία. Είναι αποτελεσματικό για κάθε είδος μουσικής και σας παρακινεί να σκεφτείτε τι ακριβώς κάνετε και γιατί κάθε όργανο είναι τοποθετημένο σε αυτήν τη θέση και όχι αλλού.
 

Plug-ins για panning
 
    Υπάρχουν διάφοροι τύποι plug-ins που καταφεύγουν στο panning για να παράγουν το εφέ τους. Τα stereo enhancers, τα auto-panners και τα spatializers είναι τόσο χρήσιμα όσο υποδηλώνει το όνομά τους και πιθανόν να βρίσκονται ήδη στο sequencer σας.
    Ένα stereo enhancers στην ουσία τεμαχίζει το σήμα σε πολλές μικρές ομάδες συχνοτήτων, με αποτέλεσμα να βοηθά και να ανοίγει τις υψηλές και μεσαίες συχνότητες χωρίς να επηρεάσει τις χαμηλές, διατηρώντας έτσι στιβαρή τη βάση του κομματιού.
    Τα auto-panners κάνουν αυτό ακριβώς που δηλώνει το όνομά τους: μετατοπίζουν αυτόματα έναν ήχο γύρω-γύρω. Συνήθως συγχρονίζονται με το τέμπο του κομματιού και σας επιτρέπουν να ρυθμίσετε τη συχνότητα και το εύρος της μετατόπισης, η οποία μετά γίνεται αυτόματα.

    Τα spatializers συνδυάζουν το panning με το delay για να δημιουργήσουν την αίσθηση του χώρου. Χρησιμοποιούν έξυπνο panning και αντίγραφα ενός σήματος με χρονική υστέρηση, παράγοντας έναν ψευδο-surround ήχο.
    Ακόμα και μια ταπεινή μονάδα delay μπορεί να σας βοηθήσει στο panning. Διαθέτουν ρυθμιστικά panning με τα οποία μπορείτε να καθορίσετε τη θέση στη στερεοφωνική εικόνα, όπου θα δημιουργείται κάθε αντήχηση.

Το εξαιρετικό Stereo Imager του Reason

Views: 1541 | Added by: evgeny | Rating: 5.0/4 |
Total comments: 2
2012-12-30
2. Τακης Ταφ. [Κείμενο]
Να είσαι καλά... έψαχνα καιρό να βρω αυτές τις οδηγειες.

2009-10-29
1. Παναγιωτης (takos) [Κείμενο]
μενω καταπληκτος....παρα πολυ χρησιμο!!!


Only registered users can add comments.
[ Registration | Login ]
Οί φίλοι μας

Στατιστικά

Total online: 1
Guests: 1
Users: 0
Copyright MyCorp © 2024